Witamina K to rozpuszczalna w tłuszczach witamina, która odpowiada za właściwą krzepliwość krwi. Ale to nie jest jej jedyna funkcja. Naukowcy dowiadują się coraz więcej o jej roli w szerokim zakresie procesów fizjologicznych, w tym również COVID-19. Witamina K jest niezbędna dla zdrowych kości, układu sercowo-naczyniowego i wątroby, a także dla nerek, trzustki, mózgu i układu nerwowego. Ma również właściwości przeciwzapalne i antyrakowe.
Występowanie witaminy K
Organizm ludzki potrafi wytwarzać pewne ilości witaminy K w układzie pokarmowym. Jednakże dużą część naszego zapotrzebowania na ten mikroskładnik uzyskujemy z diety lub dobrych suplementów. Dietetyczne źródła witaminy K to:
- zielone warzywa liściaste, rzepa, brokuły, brukselka;
- owoce takie jak borówki, kiwi i winogrona;
- żółtka jaj, nabiał i inne produkty pochodzenia zwierzęcego;
- fermentowane produkty spożywcze, takie jak sery twarde, kapusta kiszona czy japońskie miso i natto.
Rodzaje witaminy K
W żywności występują dwie różne formy witaminy K. Zielone warzywa liściaste i owoce zawierają podtyp witaminy K1, znany również jako filochinon. Natomiast witamina K2, znana jako menachinon, występuje głównie w sfermentowanej żywności, gdzie bakterie są częścią procesu jej produkcji. Również nabiał, mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego są dobrym źródłem witaminy K2.
Witamina K1 gromadzi się głównie w wątrobie, sercu i trzustce. K2 natomiast w mózgu, trzustce i nerkach. Ponadto, zarówno K1 jak i K2 są niezbędne w procesie krzepnięcia krwi poprzez ich zasadniczą rolę w tworzeniu protrombiny. K2 spełnia więcej funkcji niż K1, dlatego też niedobór K2 jest sprawą poważniejszą. W oficjalnych normach brak jednak konkretnego zalecanego dziennego spożycia witaminy K2.
Niedobory witaminy K2
Osoby najbardziej narażone na niedobór witaminy K2 to noworodki i osoby starsze. Ponadto osoby stosujące dietę niskotłuszczową, osoby z zaburzeniami trawienia oraz chorujące na choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub nieswoiste zapalenie jelit. Ponadto osoby, które przeszły operację ominięcia żołądkowego lub usunięcia okrężnicy są również narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia niedoboru K2.
Dlaczego K2 jest ważna
Witamina K2 jest ważna dla metabolizmu wapnia w organizmie. Jej przewlekły niedobór wiąże się z rozrzedzeniem kości i zwiększonym ryzykiem złamań u osób starszych. Jest również ważna dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego, ponieważ aktywuje białko, które zapobiega zwapnieniu naczyń krwionośnych. Ponadto zmniejsza sztywność tętnic i poprawia elastyczność naczyń krwionośnych. Jej niedobór może prowadzić do nadciśnienia i miażdżycy. Ponadto, w badaniach klinicznych u pacjentów z cukrzycą wykazano, że witamina K poprawia metabolizm tłuszczów, tolerancję glukozy i wrażliwość na insulinę. Zmniejsza również szanse na powikłania oczne, nerkowe i sercowo-naczyniowe wynikające z utrzymującego się wysokiego poziomu cukru we krwi.
Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym i antyrakowym witamina K2 może hamować wzrost i rozprzestrzenianie się (przerzuty) komórek nowotworowych. Może również indukować śmierć komórek nowotworowych (apoptozę). Działanie to odnotowano w przypadku wielu nowotworów, w tym wątroby, prostaty, płuc i jelita grubego.
Oprócz działania przeciwnowotworowego, witamina K2 wspomaga regenerację wątroby, indukuje procesy krzepnięcia, wspomaga powrót do zdrowia po alkoholowej i niealkoholowej marskości wątroby. Ponadto odgrywa ona istotną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego, mózgu i ośrodkowego układu nerwowego. Mózg wykazuje wysoką ekspresję specyficznych receptorów dla enzymów witaminy K2, a jej niedobór jest związany z różnymi chorobami neurologicznymi.
Ostatnio zwrócono również uwagę na witaminę K w związku z COVID-19. Niski poziom witaminy K może zwiększać szanse śmierci z powodu niewydolności oddechowej i zakrzepowo-zatorowej u pacjentów z COVID-19. Witamina K, gdy jest dostępna w odpowiedniej ilości, utrzymuje proces krzepnięcia w ryzach poprzez aktywację czynników krzepnięcia w wątrobie, a jednocześnie poprzez indukowanie białek antykoagulacyjnych poza wątrobą. Niestety, witamina K2 jest w znacznym stopniu niewystarczająca we współczesnej diecie zachodniej i nie ma wystarczającej świadomości jej znaczenia w zdrowiu i chorobie.
D3 + K2
Witaminy D3 i K2 są witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach i są niezbędne dla zdrowego metabolizmu komórkowego. Odgrywają też decydującą rolę w wielu procesach metabolicznych. Współdziałając ze sobą przyczyniają się w szczególności do zachowania prawidłowej funkcji kości. Co warte podkreślenia, odbywa się to poprzez regulację metabolizmu wapnia. Więcej informacji o witaminie D3 znajdziesz również tutaj.
