Pewnie każdy z nas przyjmował przynajmniej raz w życiu tabletki ułatwiające odkrztuszanie flegmy o nazwie ACC. W składzie tych preparatów znajdziemy między innymi N-acetylo-cysteinę. Za tą tajemniczą nazwą skrywa się aminokwas siarkowy, który może być wytwarzany z biogennego aminokwasu cysteiny. N-acetylo-cysteina, w skrócie NAC, pomaga nam jednak nie tylko przy kaszlu. Aminokwas ten jest również przydatny przy wielu innych problemach zdrowotnych. I o tym właśnie będzie nasz dzisiejszy wpis.
Paracetamol i inne
Wiele osób uważa, że leki kupowane bez recepty, szczególnie te przeciwbólowe, są całkowicie bezpieczne. Jednakże paracetamol lub acetaminofen, który jest substancją czynną w lekach przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, niesie ryzyko poważnych skutków ubocznych. Pewnie o tym nie wiesz, ale paracetamol i acetaminofen znajdują się w czołówce leków blisko łączonych z ryzykiem śmierci. Na tej liście zajmują niechlubne 5 miejsce. A więc uwaga! Instytut dr Ratha już kilka lat temu opublikował badania, które wykazały, że połączenie specyficznych substancji naturalnych może chronić przed toksycznością tych leków.
Jak działa paracetamol?
Paracetamol po zażyciu rozpuszcza się w żołądku. Po dotarciu do krwioobiegu, jak każdy inny związek chemiczny przenoszony jest do wątroby w celu detoksyfikacji. W wątrobie ulega szeregom procesów metabolicznych, które prowadzą do utworzenia produktu o silnych właściwościach toksycznych. Przy niskiej dawce paracetamolu, organizm może zneutralizować tę szkodliwą substancję przy pomocy glutationu (silny antyoksydant). Jednakże, duże dawki paracetamolu, mogą prowadzić do wyczerpania zapasów glutationu w wątrobie.
Skutki uboczne
W rezultacie prowadzi to do zniszczenia komórek wątroby. Objawy pojawiają się najczęściej w ciągu 5 dni. U dorosłych, dawka przekraczająca 10-15 gramów może spowodować poważne uszkodzenie wątroby. Natomiast wyższa niż 25 gramów może być śmiertelna. Nawet niskie dawki paracetamolu zażywane przez długi okres czasu mogą prowadzić do obniżenia wydolności wątroby oraz uszkodzenia funkcji nerek. W przypadku osób cierpiących na chorobę nerek, może to doprowadzić do śmierci. Ryzyko skutków ubocznych zwiększa się również przy mieszaniu paracetamolu z alkoholem. Niebezpieczne może być również u osób z zaburzeniami trawienia (mdłości, wymioty, utrata apetytu, anoreksja, złe żywienie lub stosowania postu).
Badania Instytutu dr Ratha dostarczają odpowiedzi
Medycyna konwencjonalna leczy uszkodzenia wątroby spowodowane przez paracetamol N-acetylocysteiną. Warto przypomnić, że NAC jest naturalnym prekursorem glutationu, prowadzącym do zwiększonej syntezy tego związku wątrobie. Jednakże leczenie takie stosuje się nie zapobiegawczo, ale kiedy już wystąpiło zatrucie wątroby lub nerek. Wówczas podaje się podczas hospitalizacji pacjenta wysokie dawki N-acetylo-cysteiny dożylnie, lub doustnie. N-acetylo-cysteina, chociaż bezpieczna, nie jest dostępna bez recepty w wielu krajach. Poza tym ma nieprzyjemny smak i zapach utrudniający jej spożycie.
Synergia
Dr Aleksandra Niedzwiecki, szefowa Instytutu dr Ratha postawiła pytanie, czy można usprawnić działanie N-acetylo-cysteiny. Naukowcy testowali połączenia NAC z różnymi witaminami i innymi mikroelementami. Sprawdzano czy wytworzona synergia prowadzi do ochrony komórek wątroby i nerek przed ich uszkodzeniem przez paracetamol. Synergia mikroskładników ma wiele zalet w porównaniu ze stosowaniem pojedynczych składników. Do najważniejszych możemy zaliczyć brak konieczności używania wysokich dawek pojedynczych substancji. Poza tym pozwala osiągnąć złożony, szeroki zasięg działania. Wyniki, jakie osiągnięto, były bardzo obiecujące. Praca ta została opublikowana w 2008 roku w znanym czasopiśmie naukowym Human & Experimental Toxicology (2008; 27; 223-230).
N-acetylo-cysteina obszary zastosowań
W przypadku zapalenia oskrzeli lub innych chorób płuc, przy gęstym śluzie, NAC możn podawana doustnie lub wziewnie. Jednak nie potwierdza tego medycyna konwencjonalna. Badanie opublikowane w 2013 roku wykazało istotną poprawę funkcji dróg oddechowych u 120 uczestników z przewlekłą obturacyjną chorobą dróg oddechowych. Ponadto badanie potwierdziło zmniejszenie zaostrzeń (pogorszenia obrazu klinicznego) u pacjentów.
Kolejna interesująca praca z 2012 roku przedstawia inne wyjaśnienie skuteczności N-acetylocysteiny. Według autora, istnieją dowody na to, że NAC jest w stanie zmniejszyć produkcję śluzu w drogach oddechowych poprzez “wyłączenie” genetycznej kontroli za to odpowiedzialnej. Acetylocysteina jest znana jako silna substancja przeciwutleniająca, która ma również działanie przeciwzapalne.
NAC a nerki
Podawana doustnie acetylocysteina jest często stosowana w celu zapobiegania możliwemu uszkodzeniu nerek spowodowanemu przez środki kontrastowe (Prevention of radiographic-contrast-agent-induced reductions in renal function by acetylcysteine. – PubMed – NCBI).
Z kolei inne badanie wykazuje warunkowo przeciwne wyniki: Wartość N-acetylocysteiny w zapobieganiu nefropatii wywołanej stosowaniem środka kontrastowego wydaje się wątpliwa. – PubMed – NCBI.
Wirusy i N-acetylo-cysteina
NAC może najprawdopodobniej zapobiec lub ograniczyć niektóre z efektów ubocznych choroby COVID-19. Należą do nich uszkodzenie płuc i tworzenie się zakrzepów, które mogą prowadzić do udaru mózgu. Oba te następstwa ogromnie zwiększają ryzyko śmiertelności w przebiegu infekcji
Już w kwietniu 2020 roku badacze stwierdzili, że u pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi powikłaniami występował niedobór glutationu: „Endogenous deficiency of glutathione as the most likely cause of serious manifestations and death in patients with the novel coronavirus infection (COVID-19): a hypothesis based on literature data and own observations.”
Jednak próba skorygowania tego stanu rzeczy poprzez podawanie NAC nie okazała się skuteczna w sensie naukowym. Badanie, które również przeprowadzono “na bieżąco” w kwietniu 2020 r., początkowo nie było w stanie dostarczyć rozstrzygających dowodów na istnienie związku. Niestety, jak dotąd istnieje również niewiele badań porównawczych dotyczących zakażeń grypowych leczonych NAC.
W pracy z 2010 roku wykazano, że acetylocysteina hamuje replikację wirusa grypy typu A: N-acetyl-L-cysteine (NAC) inhibits virus replication and expression of pro-inflammatory molecules in A549 cells infected with highly pathogenic H5N… – PubMed – NCBI.
NAC przeciwko infekcjom bakteryjnym
Acetylocysteina ma również właściwości bakteriobójcze (zabijające bakterie). Substancja jest również zdolna do rozbijania biofilmów bakteryjnych klinicznie istotnych patogenów, takich jak Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis, Enterobacter cloacae, Staphylococcus epidermidis i Klebsiella pneumoniae: Role of antibiofilm-antimicrobial agents in controlling device-related infections. – PubMed – NCBI.
To tylko niektóre z przykładów zastosowania NAC. Czy N-acetylo-cysteina jest rzeczywiście substancją, która powinna być przyjmowana jako suplement diety profilaktycznie przez dłuższy czas? Trudno odpowiedzieć na to pytanie, ale jest pewne, że czasami warto korzystać z jej właściwości, szczególnie w przypadku niektórych problemów zdrowotnych.
Stosujemy NAC od kilku lat cyklicznie 2x do roku celem regeneracji wątroby i wsparcia odporności. Moja Teściowa jest na lekach sterydowych i stosuje osłonowo 600mg NAC dziennie i enzymy i parametry wątrobowe są w normie